7 ZMIAN W CENACH TRANSFEROWYCH ZA ROK 2022

1.Dłuższe terminy

Dotychczas podatnik miał 9 miesięcy od zakończenia roku podatkowego na sporządzenie dokumentacji podatkowej, a także przygotowanie i złożenie informacji TPR oraz oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji i rynkowości cen stosowanych w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi. Ze względu na utrzymującą się pandemię COVID-19 w ostatnich dwóch latach terminy te były przesuwane o 3 miesiące.

Dla 2022 r. przewidziano wydłużenie podstawowych terminów na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych i TPR. Tę pierwszą trzeba będzie przygotować do 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego a złożenie informacji o cenach transferowych będzie następowało do końca 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Wydłużeniu uległ także czas na przedłożenie lokalnej dokumentacji cen transferowych na żądanie organu podatkowego z 7 do 14 dni.

2. Zakres czasowy

Duże problemy praktyczne w cenach transferowych powodował fakt, iż do 2021 r. część obowiązków podatnik miał realizować za okres roku obrotowego (np. dokumentacja podatkowa miała być sporządzana właśnie za taki okres) a część za rok podatkowy (np. informację TPR). Od 2022 r. nastąpiło ujednolicenie w tym zakresie i wszelkie obowiązki podatnik ma zrealizować za rok podatkowy.

3. Forma sporządzenia dokumentacji

Ustawodawca zdecydował się na doprecyzowanie czegoś co było już powszechnie stosowaną praktyką rynkową, i wprowadził obowiązek sporządzania dokumentacji w postaci elektronicznej. Można domniemywać, iż ma to na celu ułatwienie weryfikacji dokumentacji w ramach prowadzonych kontroli, a podatnikom oszczędzi niepotrzebnego drukowania zazwyczaj dość obszernych dokumentów.

4. Zamiana formy składania oświadczenia

Od 1 stycznia 2022 r. oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych i rynkowości zawieranych transakcji będzie składane wraz z informacją o cenach transferowych, tj. będzie stanowiło część informacji TPR. Dotychczas nie opublikowano nowego wzoru TPR obowiązującego na 2022 r. więc w tym zakresie pozostaje czekać na ruch ze strony Ministerstwa Finansów. Należy się spodziewać, że sam proces składania TPR nie ulegnie istotnie zmianie, choć zmieni się adresat – zamiast do Szefa KAS TPR przesyłany będzie do naczelnika urzędu skarbowego. Dodatkowo, pod TPR podpisać się będzie musiała wyznaczona osoba z zarządu lub, co jest pewnym novum, profesjonalny pełnomocnik.

5. Dodatkowe wyłączenia z obowiązku dokumentacyjnego

Rozszerzony został katalog transakcji zwolnionych z obowiązku dokumentacyjnego. Nowe rozwiązania przewidują m.in. zwolnienie ze sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji kontrolowanych zawieranych z udziałem zagranicznego zakładu działającego w Polsce, przy czym dotyczy to jedynie transakcji z innym lokalnym podatnikiem oraz pod warunkiem niewykazywania strat czy korzystania ze zwolnienia strefowego.

Podobna ulga została przewidziana dla transakcji polegających na przeniesieniu na podmioty powiązane kosztów poniesionych inicjalnie na rzecz podmiotów niepowiązanych, potocznie zwanych refakturami. Ustawodawca wymaga przy tym, aby były to rozliczenia spełniające określone kryteria.

• Po pierwsze – nie może im towarzyszyć wytworzenie wartości dodanej, a więc nie może być dodawany narzut),
• Po drugie – nie jest ono związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną (np. nie będzie to dotyczyć kosztów mediów refakturowanych w ramach umowy podnajmu);
• Po trzecie – rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
• Po czwarte – podmiot powiązany nie może być podmiotem z raju podatkowego.

To zwolnienie może dotyczyć także tych refaktur, które nie mają charakteru bezpośredniego, tj. nie są przenoszone w proporcji 1:1 i wynikają z przyjętych kluczy alokacji kosztów. W takim przypadku dla zastosowania wyłączenia z obowiązku sporządzania dokumentacji konieczne jest posiadanie kalkulacji wskazujących m.in. rodzaj i wysokość kosztów uwzględnionych w kalkulacji, zastosowane klucze alokacji czy opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyk i aktywów.

Poza zakresem dokumentacji znajdą się także transakcje zawierane na zasadach safe harbour w odniesieniu do usług o niskiej wartości dodanej i transakcji finansowych, w przypadku których jedyną preferencją było dotychczas zwolnienie z obowiązku sporządzania analiz porównawczych. W konsekwencji nie będą one także podlegały wykazaniu w informacji TPR.

6. Zasady ustalania wartości transakcji

Od 2022 r. inaczej ustalana będzie wartość transakcji kontrolowanych. Dotychczas obowiązywało podejście, zgodnie z którym wartość transakcji stanowiła kwota netto, a więc bez podatku VAT. Według nowych zasad będzie to co do zasady wartość brutto. Wyjątek będzie dotyczył podatników, którzy nie mają pełnego prawa do odliczenia – ci będą zobligowani do odjęcia kwoty nieodliczonego VAT. Może wiązać się to z dodatkowymi komplikacjami, bo konieczne będzie ustalenie wartości VAT niepodlegającego odliczeniu w odniesieniu do danej transakcji.

7. Mniej obowiązków dla mikroprzedsiębiorców

Dodatkowo część transakcji nie musi być dokumentowana w pełnym zakresie. Lokalna dokumentacja cen transferowych dotycząca transakcji kontrolowanych zawieranych przez mikroprzedsiębiorców lub małych przedsiębiorców, a także transakcji innych niż kontrolowane zawieranych z podmiotami z rajów podatkowych lub takich, gdzie rzeczywisty właściciel jest rezydentem raju podatkowego, może nie zawierać analizy porównawczej lub zgodności.

PODSUMOWANIE

Większość dokonanych zmian powinna przynieść ograniczenie obowiązków dokumentacyjnych za 2022 r. Nie warto jednak zwlekać z rozpoczęciem procesu, bo gromadzenie danych i mapowanie transakcji może zająć więcej czasu niż dotychczas, co w obliczu skróconych terminów będzie miało istotne znaczenie.