PLANOWANE ZMIANY W USTAWIE CIT – KOREKTA POLSKIEGO ŁADU (POLSKI ŁAD 2.0)

W dniu 28 czerwca 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy CIT oraz niektórych innych ustaw.

Celem proponowanych zmian jest doprecyzowanie regulacji wprowadzonych przez „Polski Ład” oraz niejasnych i nieprecyzyjnych przepisów budzących kontrowersje podatników. Dodatkowo, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Ministra Finansów, niektóre zmiany mają na celu złagodzenie obowiązujących regulacji, przede wszystkim ze względu na spodziewane problemy ekonomiczne spowodowane m.in. inflacją.

Poniżej znajdą Państwo nasze podsumowanie najistotniejszych zmian proponowanych w projekcie ustawy zmieniającej.
1. Modyfikacja tzw. podatku minimalnego i zwolnienie z opodatkowania w 2022 r.

Projekt ustawy nowelizującej zakłada zwolnienie podatników z tzw. podatku minimalnego za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. Co oznacza, że w praktyce stosowanie tych przepisów zostało odroczone do 2023 r.

Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów, istotnej zmianie będzie podlegała konstrukcja podatku minimalnego. Projekt ustawy nowelizującej m.in. rozszerza katalog podmiotów, które są wyłączone z opodatkowania podatkiem minimalnym, o:

• małych podatników (których przechody nie przekraczają 2 mln EUR rocznie);
• podatników, którzy w jednym z poprzedzających 3 lat podatkowych osiągnęli poziom rentowności 2%;
• podmioty wykonujące działalność leczniczą;
• spółki prowadzące gospodarkę komunalną;
• postawionych w stan upadłości lub likwidacji.

Planowane są również zmiany w przesłankach opodatkowania podatkiem minimalnym oraz zasadach obliczenia podstawy opodatkowania, tj.:

• Próg rentowności został podniesiony z 1% do 2%, ale jednocześnie ustawodawca przewidział dodatkowe pozycje, które nie są uwzględniane w celu obliczenia straty albo poziomu rentowności tj.:

– koszty uzyskania przychodów poniesione na koszty pracowników i energii elektrycznej w części przekraczającej wartość kosztów poniesionych w roku poprzedzającym rok podatkowy (ustawa odnosi się do „wzrostu kosztów”)

– opłaty leasingowe,

– przychody i koszty związane z nabywaniem usług faktoringowych,

– przychody i koszty związane z podatkiem akcyzowym.

• Podstawa opodatkowania została zmniejszona z 4% do 2% przychodów, z tym, że zaostrzono sposób kalkulacji kosztów zwiększających podstawę opodatkowania, tj. limit kosztów finansowania dłużnego zmniejszono z 30% podatkowej EBITDA do 15% podatkowej EBITDA oraz usunięto próg 3 mln PLN w przypadku limitu usług niematerialnych.
• Wprowadzono alternatywną metodę obliczenia podstawy opodatkowania jako 4% przychodów (bez uwzględniania kosztów uznawanych przez ustawodawcę za sztucznie zmniejszające podstawę opodatkowania).

Stawka podatku nie ulega zmianie i nadal ma wynosić 10% podstawy opodatkowania.

2. Uchylenie przepisów o „ukrytej dywidendzie”

Proponowane zmiany zakładają uchylenie przepisów o tzw. ukrytej dywidendzie, które miały obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. Przewidywały one obowiązek wyłączania z kosztów uzyskania przychodów niektórych kategorii wydatków uznawanych przez ustawodawcę za podział zysku (świadczenia od podmiotu powiązanego, w tym np. wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika).

3. Modyfikacja przepisów o zagranicznej spółce kontrolowanej („CFC”)

W projekcie ustawy nowelizującej przewidziano kolejne zmiany w przepisach o CFC (analogicznie w CIT i PIT).

Wprowadzono mechanizm eliminowania podwójnego opodatkowania podatkiem od dochodów CFC w przypadku kaskadowej wypłaty dywidendy przez podmioty należące do zagranicznej struktury holdingowej. Podatek od dochodów CFC (spółki dominującej) będzie mógł zostać pomniejszony o podatek od dochodów CFC (jej spółki zależnej) w części, w jakiej ten podatek przypada na podatek od dochodów z dywidendy, jeżeli są spełnione określone warunki (m.in. dochód z dywidendy został uwzględniony w podstawie opodatkowania dominującej CFC oraz wypłata zysku zależnej CFC nastąpiła w formie dywidendy w roku podatkowym, za który dokonywane jest pomniejszenie podatku).

Należy wskazać, że ciężar dowodu w zakresie uwzględnienia dochodu z dywidendy w podstawie opodatkowania spółki dominującej został przerzucony na podatnika.

Pozostałe zmiany mają charakter doprecyzowujący.

Zmiany mają obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

4. Zmiany w przepisach dotyczących opodatkowania od „przerzuconych dochodów”

Zmianie ulegną również przepisy o tzw. opodatkowaniu przerzuconych dochodów.

Proponowane przepisy zakładają zmianę definicji przerzuconych dochodów (przypominamy, że chodzi o wydatki, które ustawodawca uważa za wydatki zmniejszające podstawę opodatkowania). Zgodnie z założeniami projektu ustawy nowelizującej, opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów będą podlegały tzw. koszty pasywne (m.in. usługi niematerialne, należności licencyjne, koszty finansowania dłużnego), które:

• są poniesione bezpośrednio na rzecz podmiotu powiązanego (usunięto sformułowanie koszty poniesione pośrednio, które budziło kontrowersje podatników);
• który nie jest w Polsce rezydentem podatkowym;
• zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Z perspektywy podatników ta zmiana jest bardzo istotna, bo przepisy o opodatkowaniu przerzuconych dochodów w brzmieniu obowiązującym w 2022 r. dotyczą również podmiotów powiązanych z siedzibą w Polsce.

Dodatkowo, znaczącej zmianie mają ulec warunki, które musi spełniać podmiot powiązany. W brzmieniu nadanym w projekcie, za przerzucone dochody uważa się koszty poniesione na rzecz podmiotu powiązanego, który:

• korzysta z całkowitego albo częściowego zwolnienia z opodatkowania albo opodatkowania efektywną stawką podatkową niższą niż 14,25% z tytułu przychodu, który bezpośrednio wynika z tytułów stanowiących podstawę do opodatkowania tzw. kosztów pasywnych (m.in. usług niematerialnych, należności licencyjnych, kosztów finansowania dłużnego),
• uzyskuje od podatnika oraz jego podmiotów powiązanych co najmniej 50% przychodów z ww. tytułów;
• co najmniej 10% tych przychodów przekazuje w jakiejkolwiek formie na rzecz innego podmiotu oraz:

– zalicza do kosztów uzyskania przychodów albo odlicza od podstawy opodatkowania, lub;

– jeżeli przychody te składają się na zysk przeznaczony do wypłaty dywidendy albo innych przychodów z udziałów w zyskach osób prawnych.

Opodatkowanie od przerzuconych dochodów dotyczy sytuacji, gdy suma kosztów pasywnych poniesionych przez podatnika na rzecz podmiotów powiązanych przekracza 3% kosztów uzyskania przychodów rozliczonych w roku podatkowym w jakiejkolwiek formie (obecne brzmienie przepisów dotyczy również kosztów poniesionych na rzecz podmiotów niepowiązanych).

Projekt ustawy nowelizującej określił również, że podstawę opodatkowania przerzuconych kosztów stanowi suma kosztów pasywnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów (albo poniesionych) w danym roku podatkowym.

Przepisy w nowym brzmieniu mają wejść w życie od 1 stycznia 2023 r. Z tego względu podatek od przerzuconych dochodów za 2022 r. podatnicy będą musieli obliczyć na podstawie obecnie obowiązujących przepisów (do 31 marca 2023 r.).

5. Modyfikacja przepisów o Polskiej Spółce Holdingowej

Projekt ustawy nowelizującej przewiduje złagodzenie warunków do skorzystania ze zwolnienia na podstawie przepisów dotyczących reżimu holdingowego. Skorzystać będą mogły spółki dominujące, które ze względu na stosowane zwolnienia albo rozbudowaną strukturę holdingową nie spełniały kryteriów ustalonych przez ustawodawcę.

Zgodnie z brzmieniem proponowanych przepisów uchylono przesłanki uniemożliwiające skorzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania:

• warunek niekorzystania przez spółkę holdingową ze zwolnienia dywidendowego na podstawie Dyrektywy Parent Subsidiary (to kryterium ograniczyły na podstawie ratio legis wprowadzonych przepisów organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych);
• warunek posiadania przez spółkę zależną nie więcej niż 5% udziałów (akcji) w kapitale innej spółki albo praw i obowiązków w spółce osobowej;
• warunek niekorzystania przez spółki zależne ze zwolnienia z CIT działalności prowadzonej w SSE albo PSI.

Co istotne, zwolnieniu z opodatkowania na podstawie przepisów o spółce holdingowej ma podlegać cała kwota dywidendy (dotychczas jedynie 95% dywidendy).

Co istotne, na podstawie przepisu przejściowego (art. 9 projektu ustawy nowelizującej), przepisy w ww. brzmieniu będą miały zastosowanie do dochodów (przychodów) osiągniętych od dnia 1 stycznia 2022 r.! W praktyce taka zmiana może wywołać wątpliwości co do retrospektywnego stosowania zwolnienia do dochodów (przychodów) ze sprzedaży udziałów (akcji) w spółce zależnej osiągniętych w 2022 r.,  przed wejściem w życie ustawy nowelizującej (retrospektywnie), z uwagi na brak zmiany przesłanki do zastosowania zwolnienia określonej w art. 24o ustawy CIT (tj. złożenia oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia w terminie  co najmniej 5 dni przed dokonaniem zbycia). Należy oczekiwać, iż na dalszym etapie prac legislacyjnych dojdzie do doprecyzowania tej kwestii – będziemy Państwa informować o ewentualnych zmianach.

6. Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek

Zmiany w zakresie „podatku estońskiego” mają w większości charakter doprecyzowujący, ale usuwają pewne wątpliwości interpretacyjne na korzyść podatników. Przede wszystkim w projekcie ustawy nowelizującej:

• wprowadzono wyłączenie wydatków i odpisów amortyzacyjnych związanych z używaniem samochodów osobowych z wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (stanowiących podstawę opodatkowania) – do wysokości 50% tych wydatków w przypadku samochodów osobowych wykorzystywanych również do celów prywatnych. W obowiązującym stanie prawnym analogiczne wyłączenie dotyczy kosztów uznanych za ukryte zyski.
• doprecyzowano, że zobowiązanie podatkowe z tzw. korekty wstępnej wygasa w całości, jeżeli podatnik korzystał z opodatkowania ryczałtem w sposób nieprzerwany przez okres co najmniej 4 lat podatkowych.
• doprecyzowano przepisy dotyczące terminu zapłaty od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku na pokrycie strat oraz z tytułu rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto (do końca 3. miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto albo dokonano wypłaty zysku).
• zmieniono warunek zatrudnienia (na innej podstawie niż umowa o pracę) – w proponowanym brzmieniu warunek dotyczy płatności, w odniesieniu do których podatnik jest płatnikiem PIT (a nie płatności, od których pobrany został podatek).
• dodatkowo, złagodzono ww. w warunek w odniesieniu do tzw. małych podatników.

Zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

7. Zmiany w limicie kosztów finansowania dłużnego oraz ograniczeniu w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów

przepisu wyłączającego z kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego od podmiotu powiązanego poniesione na transakcje kapitałowe. W brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą ww. wyłączenie nie będzie miało zastosowania:

• do kosztów finansowania dłużnego od finansowania udzielonego na nabycie lub objęcie udziałów lub akcji w podmiocie niepowiązanym,
• od finansowania dłużnego udzielonego przez bank albo spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową mającą siedzibę w UE albo EOG.

Doprecyzowane zostały również przepisy dotyczące limitu kosztów finansowania dłużnego tj. limit ten wynosi 3 mln PLN albo 30% podatkowej EBIDTA (w zależności od tego, która kwota jest wyższa).

Na podstawie wskazanego powyżej przepisu przejściowego, regulacje w nowym brzmieniu znajdą zastosowanie do kosztów finansowania dłużnego poniesionych od 1 stycznia 2022 r.

8. Zmiana przepisów o WHT

W tym kontekście projekt ustawy nowelizującej proponuje dwie istotne zmiany:

• Rozwiązanie problemu płatników składających oświadczenie WH-OSC

Zgodnie z propozycją, po złożeniu oświadczenia WH-OSC (pozwalającego na niepobranie WHT w ramach mechanizmu „Pay and refund”) płatnik mógłby nie pobierać WHT od należności wypłacanych na rzecz nierezydenta do końca roku, w którym nastąpiło złożenie oświadczenia. Natomiast termin na złożenie oświadczenia uzupełniającego przesunięty zostanie na koniec miesiąca następującego po roku podatkowym.

Powyższa zmiana jest niezwykle istotna, mając na względzie kontrowersje i problemy praktyczne związane ze składaniem oświadczenia WH-OSC, które pojawiły się ciągu ostatnich tygodni (przypominamy, że mechanizm „Pay and refund” obowiązuje dopiero od początku tego roku).  

Planowana zmiana dotyczy płatności dokonywanych po dniu 31 grudnia 2022 r. Co oznacza, że nie rozwiąże problemów płatników w odniesieniu do płatności dokonywanych do końca tego roku.

• Zwolnienie z obowiązku pobrania WHT odsetek od dyskonta od skarbowych papierów wartościowych

Ustawa nowelizująca zawiera propozycję uchylenia obowiązków płatników w zakresie opodatkowania WHT odsetek i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych.

Rozszerzono zwolnienie przedmiotowe dla nierezydentów o obligacje skarbowe oferowane na rynku krajowym i bony skarbowe.

9. Propozycja modyfikacji przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych

O tej propozycji zmian pisaliśmy szerzej na blogu:

PROPOZYCJA MODYFIKACJI PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH POŚREDNICH TRANSAKCJI RAJOWYCH | Paczuski Taudul (ptpodatki.pl)

Jeżeli chcieliby Państwo omówić znaczenie zaproponowanych przez Ministerstwo Finansów zmian w CIT i PIT dla Państwa działalności oraz planowanych działań restrukturyzacyjnych, prosimy o kontakt.

Jednocześnie zwracamy uwagę, że wskazane powyżej zagadnienia stanowią jedynie kluczowe z planowanych zmian, a sam projekt przewiduje więcej modyfikacji, m.in. w zakresie:

• uproszczenia przepisów o tzw. „uldze na złe długi”
• doprecyzowania przepisów dotyczących rozliczania strat przez spółki tworzące podatkowe grupy kapitałowe (PGK)
• zmian w przepisach dotyczących ulgi na zatrudnienie innowacyjnych pracowników o charakterze dostosowawczym, wynikające ze zmian wprowadzonych w ustawie PIT
• zmiany w przepisach dotyczących ulgi na dokonanie pierwszej oferty publicznej
• zmian przepisu dotyczącego terminu opłacenia składek z tytułu przychodów ze stosunku pracy i zrównanych, w części finansowanej przez płatnika, składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
• zmiana przepisów dotyczących procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków
• doprecyzowania przepisów w zakresie, w jakim nakładają na Ministra Finansów obowiązek udostępniania wzorów deklaracji
• doprecyzowania obowiązku przekazywania do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego informacji o umowach z nierezydentami, w przypadku obowiązku składania informacji o cenach transferowych
• zmiany przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej poprzez uregulowanie sytuacji, gdy ubezpieczony przedsiębiorca (ryczałtowiec) nie przekaże do ZUS informacji o miesięcznym przychodzie z działalności gospodarczej
• zmiany porządkująca przepisy ustawy PIT dotyczące oświadczeń i wniosków, jakie podatnicy składają płatnikom w celach poboru zaliczek na podatek

Projekt ustawy nowelizującej jest obecnie na początkowym etapie ścieżki legislacyjnej (trwają konsultacje publiczne), a tym samym ostatecznie przyjęte przepisy nowelizacji mogą się różnić od przepisów zaproponowanych w projekcie ustawy.

Warto jednak zastanowić się już teraz nad potencjalnym wpływem tych przepisów na Państwa działania.

KONTAKT

Tomasz Jankowski
Partner
tomasz.jankowski@ptpodatki.pl
(022) 205 22 22

Magdalena Jakubowska
Doradca podatkowy
magdalena.jakubowska@ptpodatki.pl
(022) 205 22 61

Andrzej Paczuski
Partner
andrzej.paczuski@ptpodatki.pl
(022) 205 22 06