Zgodnie z przewidywaniami, Polski Ład znalazł poparcie większości parlamentarzystów zasiadających w izbie niższej. Rzutem na taśmę do projektu wprowadzono jednak kilka istotnych poprawek. Do najważniejszych zmian należy objęcie „ulgą dla klasy średniej” osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowanych w formie skali podatkowej. Dodatkowo, projektodawca zdecydował o odsunięciu w czasie niektórych niekorzystnych dla podatników zmian.
Ulga dla klasy średniej również dla przedsiębiorców
Rząd od samego początku starał się przedstawiać Polski Ład jako program obniżający obciążenie fiskalne większości obywateli, w szczególności tych najmniej zarabiających. Na poparcie tej narracji wskazywano na „europejski poziom” proponowanej kwoty wolnej od podatku oraz podniesienie drugiego progu podatkowego. Receptą na domknięcie budżetu w obliczu tych zmian miało być opodatkowanie najbogatszych osób i wielkich korporacji.
Szybko okazało się jednak, że proponowane zmiany (z nieodliczalną, dziewięcioprocentową składką zdrowotną na czele) uderzają nie tylko w najbogatszych Polaków i globalnych gigantów, ale również w lwią część wykwalifikowanych pracowników i jednoosobowych przedsiębiorców.
Proponowana „ulga dla klasy średniej”, mająca zadanie zrekompensować niekorzystne skutki nieodliczalności od podatku składki zdrowotnej, w pierwotnych wersjach projektu objęła jedynie wąską grupę podatników (osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, a także na podstawie stosunku służbowego, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy), zarabiające od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie (a więc od 5 701 zł do 11 141 zł miesięcznie), opodatkowane w formie skali podatkowej.
Propozycja ulgi była krytykowana za skomplikowany mechanizm działania (początkowo, stosowny wzór zawierał odstraszające liczby z wieloma miejscami po przecinku) oraz właśnie wąski katalog podmiotów objętych ową ulgą. Rząd zdecydował się dokonać korekty pierwotnego podejścia i objąć ulgą również osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, opodatkowane w formie skali podatkowej.
Warto również zauważyć, że w poprawce wreszcie sprecyzowano, w jaki sposób ulgę tę będzie można stosować przy wspólnym rozliczeniu małżonków – każdy z małżonków będzie mógł skorzystać z ulgi wyliczonej dla połowy sumy łącznych przychodów uzyskanych przez małżonków.
Zmiany w reżimie „podatku minimalnego”
Przypominamy, że „podatek minimalny”, co do zasady płacić mają wszystkie spółki, które wykazują stratę podatkową lub osiągają niski (poniżej 1%) wskaźnik zysków z działalności operacyjnej. W wersji projektu ustawy, który trafił do Senatu, projektodawca zdecydował aby w przypadku grup co najmniej dwóch spółek, wskaźnik rentowności obliczać dla całej grupy kapitałowej, a nie poszczególnych podmiotów. Dzięki tej zmianie nowy podatek powinien objąć mniejszą liczbę podatników niż wedle pierwotnych założeń.
Dodatkowo, m.in. na skutek postulatów Ministra Aktywów Państwowych, który zwrócił uwagę, że proponowane rozwiązania mogą mieć negatywny wpływ na stabilność finansową spółek z udziałem Skarbu Państwa, Ministerstwo Finansów wprowadziło wyłączenie z tej alternatywnej formy opodatkowania m.in. dla spółek zajmujących się eksploatacją w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych czy wydobywaniem kopalin (w których najczęściej partycypuje kapitałowo Skarb Państwa).
Ulga dla pracujących emerytów
Od momentu, gdy założenia Polskiego Ładu ujrzały światło dzienne, wielu komentatorów zwracało uwagę na to, że wśród największych beneficjentów programu znajdą się emeryci. W nowym stanie prawnym zdecydowana większość emerytów nie zapłaci podatku dochodowego, choć zmiana ta wynika z dobroczynnego działania kwoty wolnej od podatku, a nie ze zwolnienia przedmiotowego dla emerytur i rent.
Zgodnie z najnowszymi zmianami w projekcie, korzyści podatkowe czekają również na osoby w wieku emerytalnym, które – mimo przysługującego im świadczenia emerytalnego – zdecydują się kontynuować swoją obecność na rynku pracy. Takie osoby będą mogły liczyć na „kwotę wolną” w wysokości 85 528 zł (analogiczną jak w wypadku tzw. „ulgi dla młodych”).
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że mimo iż konsekwencją Polskiego Ładu będzie podwyżka drugiego progu podatkowego, ulga dla pracujących emerytów oraz ulga dla osób do 26. życia będą w dalszym ciągu ograniczone do wysokości „starego” progu – 85 528 zł.
Katalog podmiotów objętych ulgą dla aktywnych zawodowo seniorów jest zaskakująco szeroki, gdyż skorzystać z niej będą mogły osoby zatrudnione na umowie o pracę, umowie zlecenie oraz prowadzące działalność gospodarczą, w tym opodatkowaną liniowo lub ryczałtem.
Ulga prorodzinna, preferencyjne rozliczenie dla samotnych rodziców oraz PIT-0 dla rodzin 4+
Analogicznie jak w dotychczasowym stanie prawnym, w razie gdy odliczenie przysługujące danemu rodzicowi z tytułu ulgi na dzieci będzie wyższe niż kwota należnego podatku dochodowego, osoba taka będzie mogła otrzymać zwrot tej nadwyżki, pod warunkiem, że jej wysokość nie przekroczy sumy zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne oraz składki zdrowotnej. We wcześniejszych wersjach projektu ustawy zabrakło takiego mechanizmu, który notabene obowiązuje również obecnie.
Dodatkowo, w projekcie znalazło się rozwiązanie polegające na likwidacji preferencyjnego rozliczenia dla samotnych rodziców i zastąpienie tego mechanizmu możliwością odliczenia od podatku kwoty 1.500 zł.
Nowa preferencja w postaci zwolnienia od opodatkowania dochodu została przewidziana dla rodziców co najmniej czworga dzieci, osiągających dochód do wysokości 85.528 zł.
Zmiany przełożone na 2023
O rok przesunięto termin wejścia w życie przepisów dotyczących opodatkowania najmu prywatnego oraz uniemożliwiających amortyzację nieruchomości mieszkalnych. Tym samym, podatnicy uzyskujący przychody z najmu prywatnego będą mogli w 2022 roku rozliczać się na dotychczasowych zasadach (a zatem nie będą musieli obowiązkowo przejść na ryczałt), a także zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne m.in. od budynków mieszkalnych czy lokali mieszkalnych stanowiących odrębną własność, pod warunkiem, że owe nieruchomości zostały nabyte lub wytworzone przed 1 stycznia 2022 r. Jak widać interpretacja wywodzonych z Konstytucji zasad ochrony praw nabytych oraz ochrony interesów w toku dokonana przez projektodawcę jest odmienna w tym zakresie, aniżeli prezentowana przez podatników czy nawet Trybunał Konstytucyjny.
O 12 miesięcy opóźniono również wejście w życie przepisów o tzw. „ukrytej dywidendzie”. Natomiast z półrocznym opóźnieniem (od 1 lipca 2022 r.) mają wejść w życie przepisy o podatkowych grupach kapitałowych w VAT.
Dalsze losy Polskiego Ładu
Po uchwaleniu ustawy przez Sejm, Senat ma 30 dni na ustosunkowanie się do projektu. W tym wypadku nie należy spodziewać się nadmiernego pośpiechu ze strony izby wyższej parlamentu. Po tym czasie ustawa wróci do Sejmu, który będzie mógł przyjąć lub odrzucić poprawki zaproponowane przez Senat. Następnie ustawa trafi do Prezydenta.
Warto przypomnieć, że – zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego – zmiany podatkowe wpływające negatywnie na rozliczenia podatników muszą zostać uchwalone i opublikowane na co najmniej miesiąc przed wejściem w życie – a zatem w tym wypadku do 30 listopada 2021 r.
Z projektem, który trafił do Senatu można zaznajomić się tutaj.
***
W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z tematem naszego wpisu, uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
Tomasz Jankowski
Partner
tomasz.jankowski@ptpodatki.pl
+48 505 465 553
Piotr Korszla
Partner
piotr.korszla@ptpodatki.pl
+48 509 802 418