POLSKI NOWY ŁAD – ZMIANY W PODATKACH

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji 28 lipca br. opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (projekt ustawy zawiera pakiet rozwiązań dotyczący szeregu ustaw, w tym ustawy PIT, ustawy CIT, ustawy VAT, Ordynacji podatkowej oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Projekt jest istotny z perspektywy wszystkich grup podatników. Projektowane zmiany dotkną zarówno podatników z sektora MŚP, a także tych nieprowadzących działalności gospodarczej, którzy osiągają przychody z umowy o pracę czy z umów cywilnoprawnych.

Przypominamy, że już wcześniej trafiły do prekonsultacji projekty ustaw z pakietu Polskiego Nowego Ładu, nowelizujące przepisy o cenach transferowych, o których m.in. pisaliśmy szczegółowo tutaj: https://bit.ly/3rO2jIW, oraz projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw przewidujący ulgę dla podmiotów, które zdecydują się wejść na giełdę (ulga IPO) oraz pakiet rozwiązań dla PGK (projekt dostępny pod adresem elektronicznym: https://www.gov.pl/web/finanse/kolejny-pakiet-zmian-dla-msp-i-duzych-inwestorow-w-prekonsultacjach), przy czym większość rozwiązań przewidzianych w powyższych projektach zostało uwzględnionych w projekcie opublikowanym 28 lipca br.

Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zmiany, których wejście w życie można się spodziewać już z początkiem 2022 r. Jednocześnie, tym wpisem chcielibyśmy rozpocząć serię publikacji, w których szczegółowo opisane zostaną poszczególne rozwiązania zawarte w projekcie ustawy.

• Wzrost kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł oraz mechanizm corocznej weryfikacji jej wysokości

Aktualnie kwota wolna od podatku zależy od poziomu dochodów, w przedziale 13.000 – 85.000 zł wynosi 3089 zł i maleje do 0 zł powyżej dochodów wynoszących 127.000 zł. Projektodawca po latach zaniedbań w tym zakresie zdecydował się na zaproponowanie znacznie wyższej kwoty wolnej od podatku dla wszystkich podatników w wysokości 30.000 zł.

• Podwyższenie progu podatkowego w PIT do 120.000 zł

W ramach projektu proponowana jest zmiana progu dochodów, powyżej którego uzyskany dochód będzie opodatkowany 32% stawką podatku. W konsekwencji dopiero od nadwyżki ponad kwotę 120.000 zł podatnik zapłaci wyższy podatek.

Próg podatkowy ulegnie zmianie pierwszy raz od 12 lat, przy czym należy wskazać, że rok rocznie co raz więcej podatników przekraczało ten próg na skutek inflacji i wzrostu poziomu wynagrodzeń.

• Zmiana podstawy wymiaru składki zdrowotnej – likwidacja możliwości zapłaty składki zdrowotnej w oparciu o najniższą podstawę jej wymiaru oraz brak możliwości odliczenia przez przedsiębiorcę składki zdrowotnej od podatku dochodowego

W aktualnym stanie prawnym składka zdrowotna płacona przez przedsiębiorcę to zadeklarowana kwota, która jednak nie może być niższa niż 9% podstawy wymiaru składki (75% przeciętnego wynagrodzenia), przy czym większa jej część – 7,75% podstawy jest odliczana od podatku (w konsekwencji 1,25% postawy wymiaru składki zdrowotnej stanowi para-podatek).

W ramach proponowanych rozwiązań podstawą wymiaru tej daniny mają być rzeczywiste dochody przedsiębiorcy, a cała składka nie będzie odliczana od podatku (dotyczyć to będzie zarówno osób prowadzących działalności gospodarcze, jak i innych, m.in. zatrudnionych na umowie o pracę). Tym samym dla przedsiębiorców indywidualnych efektywna stawka opodatkowania wzrośnie aż o 9 p.p., (z 17% do 26%, z 32% do 41% na skali podatkowej i z 19% do 28% w przypadku podatku liniowego).

W konsekwencji od nowego roku kalendarzowego dojdzie do ujednolicenia wysokości składki zdrowotnej oraz sposobu jej naliczania w przypadku pracowników i osób prowadzących działalność gospodarczą. Zmiana ta, zgodnie z uzasadnieniem projektodawcy, ma na celu ograniczenie zjawiska zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi.

Zachęcając do uproszczonych form ewidencji i opodatkowania projektodawca przewidział odrębny mechanizm ustalania składki zdrowotnej dla podatników płacących podatek od przychodów. Dla korzystających z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych składka będzie obliczana w wysokości 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów (przykładowo dla osób opodatkowanych 17% stawką ryczałtu składka zdrowotna wyniesie 5,6% przychodów).

• Ulga dla klasy średniej (osób fizycznych zatrudnionych w oparciu o pracownicze formy zatrudnienia)

Ulga polegać ma na odliczeniu od dochodu pracownika kwoty, której wysokość uzależniona będzie od poziomu rocznych przychodów. Kwota ulgi będzie obliczana w taki sposób, aby skompensować straty, jakie mogłyby powstać po stronie podatnika w związku z brakiem odliczenia składki zdrowotnej (dotyczy podatników o przychodach nieprzekraczających 133.692 zł).

Co prawda, w uzasadnieniu do projektu ustawy, wskazano że ulga ta ma na celu ochronę klasy średniej, jednakże jej wprowadzenie jest zorientowane jedynie na sztuczne załagodzenie skutków wprowadzenia mechanizmu nieodliczalności składki zdrowotnej od podatku.

Co istotne, ulga ma dotyczyć wyłącznie osób zatrudnionych w oparciu o stosunek pracy i inne pracownicze formy zatrudnienia (stosunek służbowy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy). Preferencja dotyczyć ma osób osiągających przychody z powyższych tytułów w przedziale od 68.412 zł do 133.692 zł i będzie można ją stosować już na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy.

• Objęcie członków zarządu pełniących swoją funkcję na podstawie powołania obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym

Katalog podmiotów podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu zostanie rozszerzony o „osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie”.

• Zmiany w zakresie opodatkowania zbycia składników majątku wykorzystywanych pierwotnie w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej

W ramach uszczelnienia podatku projektodawca przewidział, że rzeczy ruchome wykorzystywane w działalności gospodarczej na podstawie leasingu operacyjnego, nie będą już mogły być wprowadzone do majątku prywatnego podatnika i tym samym nie będzie możliwości nieopodatkowanego ich zbycia po upływie 6 miesięcy od dnia ich nabycia do tego majątku.

• Zmiany w zakresie amortyzacji składników majątku nabytych przed rozpoczęciem ich wykorzystywania w działalności gospodarczej

Wartość początkowa składników majątku, które przed wprowadzeniem do właściwej ewidencji były już własnością podatnika ma być ustalana według ceny jego zakupu, albo według wartości rynkowej, jeżeli jest ona niższa od ceny zakupu.

Rozwiązanie to ma według projektodawcy przeciwdziałać praktyce, w ramach, której składnik majątku nie był amortyzowany przez podatnika według jego realnej wartości, a według ceny zakupu (bez uwzględnienia faktycznego zużycia przed wprowadzeniem tego składnika do przedsiębiorstwa).

W konsekwencji, podatnicy będą zmuszeni do dokonywania niższych odpisów amortyzacyjnych od wprowadzonych do firmy składników majątkowych niż ma to miejsce w obecnym stanie prawnym.

• Wyłączenie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych

W ramach proponowanych zmian do katalogu środków trwałych już niepodlegających amortyzacji (grunty czy prawa wieczystego użytkowania gruntów) dołączono budynki i lokale mieszkalne. Koszt ich nabycia będzie zatem podlegał rozliczeniu dopiero w momencie ich zbycia.

• Zmiana w zakresie prawa do wspólnego opodatkowania dochodów małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci

Projekt przewiduje rozszerzenie prawa do wspólnego opodatkowania małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci również na podatników, którzy osiągają dochody opodatkowane podatkiem liniowym lub na podstawie przepisów o ryczałcie. Dodatkowo z tej preferencji będzie można skorzystać już w roku, w którym zostanie zawarty związek małżeński (wcześniej był to dopiero rok następujący po zawarciu małżeństwa).

• Zmiany w zakresie opodatkowania majątku otrzymywanego z likwidacji spółki osobowej

Projekt zakłada wprowadzenie zmian w odniesieniu do zasad opodatkowania przychodów ze zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną oraz otrzymania majątku w związku z likwidacją takiej spółki oraz wystąpienia wspólnika z takiej spółki, w szczególności w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego oraz źródła przychodów.

W obecnym stanie prawnym samo otrzymanie przez wspólnika spółki składników majątku z powyższych tytułów nie implikowało powstania przychodu – przychód mógł ewentualnie powstać dopiero w razie odpłatnego zbycia takich składników majątku, o ile zbycie to nastąpiło przed upływem 6 lat od ich nabycia przez wspólnika. Według nowych zasad przychód powstawał będzie już w momencie otrzymania składników majątkowych ze spółki i zaliczany będzie do źródła „kapitały pieniężne”.

• Zmiany w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych w kontekście przychodów z najmu oraz brak możliwości stosowania opodatkowania w formie karty podatkowej dla nowych podatników

W projekcie zaproponowano jednolite zasady opodatkowania dochodów osiąganych przez podatników z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze.

Wszyscy podatnicy osiągający przychody z najmu „prywatnego” będą opodatkowywali je wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (ryczałt z tego tytułu nadal będzie wynosił 8,5% przychodów do kwoty 100.000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100.000 zł).

Projekt zakłada przy tym, że stosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej będzie dotyczyło wyłącznie podatników, którzy skorzystali z tej formy opodatkowania na dzień 31 grudnia 2021 r. i będą kontynuować stosowanie tej formy opodatkowania (podatnik, który zaprzestanie stosowania z jakichkolwiek powodów stosowania tej formy opodatkowania, nie będzie mógł złożyć wniosku o ponowne opodatkowanie kartą podatkową).

• Ulga na powrót z emigracji oraz ryczałt od przychodów zagranicznych osób przenoszących miejsce zamieszkania na terytorium Polski

Projektowana ustawa wprowadza nową ulgę podatkową odliczaną od podatku dla osób będących zagranicznymi rezydentami podatkowymi, które zdecydują się na przeniesienie swojego miejsca zamieszkania do Polski.

Dodatkowo projekt przewiduje mechanizm „pozyskiwania” nowych podatników, zgodnie z którym osoby, które przeniosą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych do Polski będą uprawnione do skorzystania z dedykowanych zasad opodatkowania przychodów zagranicznych.

Ułatwienia dla przedsiębiorców (CIT/PIT)

• Ułatwienia w zakresie możliwości skorzystania z tzw. estońskiego CIT

W projekcie zaproponowano poszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do skorzystania z ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych o spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne oraz znaczące złagodzenie warunków zarówno rozpoczęcia stosowania tego reżimu podatkowego, jak też warunków koniecznych do spełnienia, w celu pozostania w systemie ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych.

• Spółki holdingowe

Projekt wprowadza do ustawy CIT nowy reżim podatkowy dla polskich spółek posiadających krajowe lub zagraniczne spółki zależne, który ma stanowić alternatywę dla funkcjonującej aktualnie instytucji podatkowej grupy kapitałowej.

Projekt przewiduje 95% zwolnienie z CIT kwoty dywidend otrzymanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych oraz pełne zwolnienie z CIT z zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych.

Na pochwałę zasługuje fakt, że projektowane rozwiązanie obejmie również podmioty spoza UE, EOG i Konfederacji Szwajcarskiej, a więc będzie miało szerszy zakres zastosowana niż obecnie obowiązujące tzw. zwolnienie dywidendowe.

Projekt ustawy zawiera również szereg instrumentów wsparcia dla przedsiębiorców:

• ulgę na prototypy;
• ulgę na IPO;
• ulgę na innowacyjnych pracowników;
• umożliwienie jednoczesnego korzystania z ulgi podatkowej z tytułu prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej (ulga B+R) oraz IP Box;
• ulgę na automatyzację i robotyzację;
• ulgę konsolidacyjna;
• ułatwienia w dostępie do finansowania Venture Capital.

Pozostałe zmiany dotyczą:

• odmiennego aniżeli obecnie obowiązujący, profiskalnego sposobu obliczania limitu kosztów finansowania dłużnego (cienkiej kapitalizacji);
• rozszerzenia katalogu wydatków niebędących kosztem uzyskania przychodów o świadczenia nazwane w uzasadnieniu do projektu ustawy „ukrytą dywidendą” wypłacane na rzecz wspólników spółek;
• transakcji M&A, w tym ograniczenia neutralności transakcji wymiany udziałów oraz możliwości korzystania ze zwolnienia od opodatkowania wkładów niepieniężnych w postaci przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części.

Dodatkowo projekt ustawy przewiduje wprowadzenie zmian w:

Ordynacji podatkowej oraz ustawie o KAS, tj.:

• instytucję porozumienia inwestycyjnego (interpretacja 590), która ma stanowić kompleksową analizę z perspektywy podatkowej planowanych inwestycji i ma zwiększyć pewność inwestora co do skutków podatkowych przedsiębranych działań;
• zmiany w zakresie przepisów o przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania (GAAR) dotyczące możliwości wyznaczanie przez Szefa KAS jednego naczelnika urzędu skarbowego w sprawach, w których dostrzeżono mechanizm unikania opodatkowania;
• instytucję nabycia sprawdzającego, która umożliwi urzędnikom sprawdzenie prawidłowości ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrujące;
• uprawnienie dla funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej do tymczasowego zajęcia ruchomości na okres 96 godzin, wówczas gdy funkcjonariusze ustalą, że wobec podatnika, który jest właścicielem rzeczy ruchomych jest prowadzona egzekucja administracyjna;
• wprowadzenie możliwości informowania podatników przez Szefa KAS o ryzyku uczestniczenia w karuzelach podatkowych;

VAT, tj.:

• „grupę VAT” – wprowadzenie rozliczeń grupowych w VAT dla podmiotów powiązanych

Projekt przewiduje możliwość wspólnego rozliczenia się przez kilku podatników tzw. „grupy VAT”, w ramach czego dostawy towarów i świadczenie usług przez podatników powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjne nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu.

Taki mechanizm będzie determinował neutralność podatkową wewnątrz grupy VAT (w konsekwencji mniejszą liczbę plików JPK_VAT, brak analizy odliczenia VAT wewnątrz grupy i brak faktur wewnętrznych w ramach grupy, wystarczającym dokumentem w tym zakresie będzie np. nota księgowa);

• możliwość opodatkowania VAT usług finansowych wykonywanych na rzecz innych podatników, w tym m.in. usług zarządzania funduszami, usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usług w zakresie udzielenia poręczeń i gwarancji czy usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

Zgodnie z opublikowanym uzasadnieniem do projektu ustawy zmiany mają, co do zasady wejść w życie już z początkiem 2022 r. Biorąc pod uwagę zakres projektowanych modyfikacji oraz fakt, iż regulacje nie mają charakteru finalnych (będą podlegać konsultacjom do 30 sierpnia 2021 r., a następnie zapewne przejdą standardową ścieżkę legislacyjną), pozostający czas na przystosowanie się do nich może okazać się niewystarczający. Tym bardziej konieczne wydaje się już teraz przeanalizowanie potencjalnego wpływu kluczowych zmian w systemie podatkowym zawartych w Nowym Polski Ładzie i ich wpływu na prowadzoną przez Państwa działalność.

***

W sytuacji jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z tematem naszego wpisu, uprzejmie prosimy o kontakt.

KONTAKT

Tomasz Jankowski
Partner
tomasz.jankowski@ptpodatki.pl
+48 505 465 553

Piotr Korszla
Partner
piotr.korszla@ptpodatki.pl
+48 509 802 418