TAX ALERT 11/2021 – KOLEJNE SYSTEMOWE ZMIANY W AKCYZIE WCHODZĄ W ŻYCIE

Uprzejmie informujemy, że w dniu 15 kwietnia br. w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 694, dalej: Nowelizacja lub Ustawa). Przypominamy, że projekt Nowelizacji był przedmiotem naszego Tax Alertu nr 23/2019.

Celem wprowadzanych zmian jest dalsze eliminowanie nieprawidłowości w zakresie opodatkowania akcyzą wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych. Planowane rozwiązania przewidują również wprowadzenie nowych lub modyfikację obecnych obowiązków podmiotów prowadzących działalność w zakresie wyrobów akcyzowych. Nowelizacja wprowadza także zmiany w wielu innych regulacjach, w tym m.in. w przepisach kodeksu karnego skarbowego oraz przepisach regulujących monitorowanie przewozu/obrotu towarami wrażliwymi w systemie SENT. Poniżej przedstawiamy krótki opis wybranych zmian, wraz ze wskazaniem terminu ich wejścia w życie.

Podatek akcyzowy:

1. Zmiany wchodzące w życie od 1 maja br.:

  • Nowe zasady funkcjonowania Wiążących Informacji Akcyzowych (WIA):

– decyzja WIA będzie ważna przez okres 5 lat od dnia jej wydania;
– oprócz organów podatkowych, również podmiot, na rzecz którego wydana została WIA, będzie zobowiązany do jej stosowania;
– wnioskodawca będzie zobowiązany stosować klasyfikację określoną w decyzji WIA w odniesieniu do wyrobów akcyzowych i samochodów osobowych, wobec których czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą zostały dokonane po dniu, w którym WIA stała się ostateczna;
– określono nowe przypadki, w których WIA utraci swoją ważność, oraz nowe przesłanki do zmiany z urzędu lub na wniosek wydanych decyzji w sprawie WIA. Przykładowo, WIA straci ważność w przypadku zmiany przepisów akcyzowych, w wyniku której WIA stanie się niezgodna z tymi przepisami (wówczas utrata ważności WIA nastąpi z dniem wejścia w życie przepisów, w wyniku których WIA stała się z nimi niezgodna).
– organy będą mogły na wniosek posiadacza decyzji WIA (złożony nie później niż 3 miesiące przed upływem 5 letniego okresu jej ważności), w drodze decyzji, przedłużyć okres ważności WIA na kolejne okresy, nie dłuższe niż 5 lat

Dotychczas wydane decyzje WIA zachowają ważność przez okres 5 lat od dnia wejścia w życie Nowelizacji.

  • Nowe warunki uzyskania/korzystania z zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie podatku akcyzowego (np. na prowadzenie składu podatkowego):

– rozszerzone zostaną warunki dotyczące osób kierujących działalnością podmiotu ubiegającego się o wydanie zezwolenia akcyzowego: wśród warunków 2 uniemożliwiających uzyskanie zezwolenia (lub będących podstawą cofnięcia już wydanego zezwolenia) znajdzie się w szczególności sytuacja, w której naczelnik urzędu
skarbowego pozyska informację o tym, że osoba kierująca działalnością podmiotu kierowała w ostatnich 3 latach działalnością innego podmiotu, który w tym czasie w sposób uporczywy nie regulował w terminie należności podatkowych, lub wobec którego prowadzone było postępowanie egzekucyjne;
– przesłanką cofnięcia zezwolenia będzie m.in. wykreślenie jego posiadacza z rejestru podatników VAT;
– decyzje o cofnięciu zezwolenia akcyzowego będą w pewnych sytuacjach natychmiast wykonalne, co może oznaczać natychmiastowe przerwanie działalności akcyzowej przez podmiot, któremu cofnięto zezwolenie.

2. Zmiany wchodzące w życie od 1 lipca br.:

  • Wprowadzenie obowiązku składania deklaracji akcyzowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Możliwość składania deklaracji w formie papierowej będą miały wyłącznie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.
  • Uchylenie przepisów wyłączających obowiązek składania deklaracji akcyzowych w przypadku podmiotów:

– prowadzących działalność w zakresie wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, objętych zerową stawką akcyzy lub wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy,
– dokonujących czynności podlegających opodatkowaniu w zakresie wyrobów węglowych i wyrobów gazowych zwolnionych z akcyzy.

  • Wprowadzenie obowiązku składania deklaracji kwartalnych w zakresie wyrobów akcyzowych:

– objętych zwolnieniem od akcyzy (z wyjątkiem m.in. zwolnień częściowych lub zwolnień realizowanych przez zwrot akcyzy, lub zwolnień ubytków wyrobów);
oraz
– wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych stawką akcyzy 0 zł w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy.
– deklaracji uproszczonych z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy akcyzowej, opodatkowanych zerową stawką akcyzy, realizowanego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy – za kwartalny okres rozliczeniowy w terminie do 10. dnia przypadającego w drugim miesiącu po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Podatnicy będą obowiązani składać ww. deklaracje kwartalne począwszy od rozliczenia za trzeci kwartał 2021 r.

  • Rozszerzenie katalogu czynności opodatkowanych akcyzą dla samochodów osobowych:

– dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy;
– nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że akcyza została rozliczona w należnej wysokości.

  • Wprowadzenie obowiązku uzyskania dla celów związanych z rejestracją samochodów ciężarowych oraz pojazdów specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t, dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy w Polsce.

3. Zmiany wchodzące w życie od 1 stycznia 2022 r.:

  • Wprowadzenie obowiązku prowadzenia niżej wymienionych ewidencji i innych dokumentacji dla celów akcyzy w formie elektronicznej:

– ewidencja wyrobów akcyzowych prowadzona w składzie podatkowym;
– ewidencja wyrobów akcyzowych wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego;
– ewidencja wyrobów akcyzowych nabywanych wewnątrzwspólnotowo;
– księgi kontroli nad produkcją, obrotem i zużyciem alkoholu etylowego;
– ewidencja dokumentów handlowych towarzyszących przemieszczaniu wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa;
– ewidencja wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie;
– ewidencja suszu tytoniowego;
– ewidencja ilościowa energii elektrycznej;
– ewidencja wyrobów węglowych;
– ewidencja wyrobów gazowych;
– ewidencja wyrobów akcyzowych zwolnionych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy;
– ewidencja podatkowych znaków akcyzy;
– dokumentacja zawierająca informacje o czynnościach produkcyjnych u podmiotów prowadzących działalność w zakresie produkcji piwa, wina, napojów fermentowanych lub wyrobów pośrednich.

  • Uchylenie przepisów wykonawczych określających wzory niektórych ewidencji i ksiąg kontroli i zastąpienie ich przepisami określającymi zawartość informacyjną ewidencji i dokumentacji prowadzonych na potrzeby akcyzy.

4. Zmiany wchodzące w życie po dniu odwołania na obszarze RP stanu epidemii:

  • Rozszerzenie obowiązku prowadzenia (przez sprzedawców) rejestru nabywców wyrobów (bez względu na kod CN), które w swym składzie zawierają alkohol etylowy o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu przekraczającej 50% objętości skażony:

– mieszaniną alkoholu izopropylowego (propan-2-ol) i benzoesanu denatonium lub
– mieszaniną alkoholu tert-butylowego i benzoesanu denatonium, lub
– alkoholem izopropylowym

– o wyroby, których sprzedaż jest dokonywana w opakowaniach jednostkowych o pojemności większej niż 1,5 litra lub jednorazowej łącznej ilości sprzedanych wyrobów większej niż 10 litrów (dotychczas obowiązek ten dotyczył wyrobów w opakowaniach jednostkowych o pojemności 20 litrów i większej).

Wpisu do ww. rejestru nie dokonuje się w przypadku, gdy sprzedaż jest dokumentowana fakturą.

Kodeks karny skarbowy:

  • Nowelizacja przewiduje istotne zaostrzenie kar w odniesieniu do czynów zabronionych związanych z naruszeniem przepisów akcyzowych. Ustawa wprowadza również nowe typy czynów zabronionych związanych z naruszeniem regulacji akcyzowych. Zmiany te wchodzą w życie od 1 maja br.
  • Ustawa przewiduje również podniesienie wysokości górnej granicy kary grzywny orzekanej w postępowaniu mandatowym. Mandatem karnym będzie można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (dotychczas była to dwukrotność).

Ustawa o SENT:

  • Wyłączenia z monitorowania w systemie SENT dla towarów przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy w systemie EMCS zostaną ograniczone poprzez objęcie monitorowaniem przemieszczeń „tranzytowych” realizowanych z wykorzystaniem EMCS, tj. przemieszczeń przez terytorium kraju, w przypadku których miejsce nadania i odbioru znajdują się poza Polską, a tym samym polskie organy skarbowe nie mają dostępu do danych dotyczących przemieszczenia bezpośrednio w systemie EMCS.

Zmiana ta wchodzi w życie z dniem 1 maja br.

Wyżej opisane zmiany to jedynie część regulacji zawartych w Ustawie. Nowelizacja wprowadza szereg innych rozwiązań, które wymagają gruntownej analizy pod kątem wpływu na prowadzoną działalność gospodarczą.

***

W sytuacji jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z tematem naszego Tax Alertu, uprzejmie
prosimy o kontakt.

KONTAKT

Bartosz Bołtromiuk
Doradca podatkowy
bartosz.boltromiuk@ptpodatki.pl
22 205 22 37