18 kwietnia 2018 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok (sygn. K 52/16), zgodnie z którym art. 527 § 1 Kodeksu cywilnego w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie na zasadzie analogii legis do ochrony należności publicznoprawnych, jest zgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 527 § 1 Kodeksu cywilnego, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika (np. sprzedaży) dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Powyższy przepis reguluje cywilnoprawną instytucję tzw. skargi pauliańskiej, która umożliwia wierzycielowi dochodzenie należności od osoby trzeciej, będącej w posiadaniu majątku nabytego od dłużnika. Jest to popularny mechanizm mający zapobiegać wyzbywaniu się majątku przez dłużników.
W swoim wyroku Trybunał Konstytucyjny nie przychylił się do stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich, iż wykorzystanie powyższej regulacji do ochrony należności podatkowych stanowi niekonstytucyjne rozszerzenie odpowiedzialności osób trzecich za należności podatkowe.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego oznacza, że instytucja skargi pauliańskiej, co do zasady używana w stosunkach między podmiotami prywatnymi, będzie mogła – już bez ryzyka kwestionowania legalności/konstytucyjności takiego zachowania – być stosowana przez organy podatkowe dochodzące zapłaty zaległych należności podatkowych. Tym samym, w praktyce możliwa będzie sytuacja wytoczenia przez organy podatkowe powództwa przeciwko osobie trzeciej, która nabyła rzecz (np. nieruchomość lub samochód) od osoby posiadającej zaległości podatkowe.
W razie dodatkowych pytań związanych z tematem alertu uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
Maciej Grochulski
maciej.grochulski@ptpodatki.pl
(22) 205 22 08
Andrzej Suwiński
andrzej.suwinski@ptpodatki.pl
(22) 205 22 28