– Możliwość rozpoznania dla celów podatkowych tzw. kosztów pośrednich uzależniona jest od otrzymania faktury lub rachunku.
– Jedyny wyjątek od powyższej zasady, umożliwiający ujęcie kosztu na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), ustanowiony w przepisie art. 15 ust. 4e ustawy CIT, odnosi się wyłączenie do sytuacji, gdy brak faktury lub rachunku ma charakter trwały.
Do takich kontrowersyjnych wniosków doszedł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1034/16.
W stanie faktycznym wniosku o interpretację indywidualną, będącą podstawą wyroku NSA, wnioskodawca (spółka) wskazał, iż na dzień zakończenia księgowania kosztów, który następuje w terminie ok. 2-3 dni po zakończeniu danego roku obrotowego, może dojść do sytuacji, w której spółka ujmuje w księgach rachunkowych (jako zobowiązania) koszty dotyczące tego roku na podstawie szacunków sporządzonych w oparciu o posiadane przez spółkę dane, np. na podstawie umów zawartych z kontrahentami, zamówień itp. Jednocześnie, faktury (lub rachunki) dokumentujące zaksięgowane przez spółkę koszty wpływają do spółki już po dacie zakończenia księgowania kosztów w danym roku.
W oparciu o tak przedstawiony stan faktyczny, spółka wniosła o potwierdzenie prawidłowości jej stanowiska, zgodnie z którym ma ona prawo rozpoznać w kosztach uzyskania przychodów kwoty ujęte w księgach rachunkowych na podstawie własnych szacunków, tj. bez posiadania faktur lub rachunków na moment ich księgowania.
Organ podatkowy uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe, co następnie podtrzymał Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną Spółki.
W uzasadnieniu ustnym powyższego wyroku NSA wskazał m.in., iż wyjątek dopuszczający możliwość ujęcia kosztu podatkowego na podstawie dowodu innego niż faktura lub rachunek dotyczy tylko i wyłącznie sytuacji, w których brak faktury ma charakter trwały tzn., że faktury, na podstawie której należy ująć koszt, nie ma w chwili jego ujęcia i nigdy jej nie będzie.
Konkluzja NSA zawarta w przedmiotowym wyroku jest, w naszej ocenie, zbyt kategoryczna i nie
wynika z przepisu art. 15 ust. 4e ustawy CIT, którego treść wcale nie przesądza, iż poniesiony koszt
można ująć w rozliczeniu podatkowym na podstawie innego dowodu jedynie w przypadku kiedy brak
faktury (rachunku) ma charakter trwały.
W praktyce, szczególnie u podatników, którzy zgodnie z wewnętrznymi procedurami księgowymi,
dokonują zamknięcia ksiąg rachunkowych zaraz po zakończeniu roku obrotowego, księgowanie
kosztów dotyczących zamykanego roku następuje bardzo często na podstawie innych niż faktura (lub
rachunek) dowodów. Dowodami takimi są zazwyczaj umowy, formularze zamówień, korespondencja
z kontrahentem lub inne dokumenty, na podstawie których możliwe jest ustalenie kosztów towarów
lub usług, dotyczących zamykanego roku obrotowego, zanim zostaną one ostatecznie potwierdzone
otrzymaną od kontrahenta fakturą (lub rachunkiem).
Tak kategoryczna interpretacja powyższego przepisu może oznaczać konieczność szczegółowej
weryfikacji kosztów ujętych w księgach rachunkowych danego roku obrotowego, aby wyłączyć z
kalkulacji podatkowej koszty nieudokumentowane na dzień ich zaksięgowania fakturą (lub
rachunkiem), nawet jeżeli koszty te dotyczą tego roku, a ich kwotę można ustalić na podstawie
innych dowodów. Dodatkowo, taka interpretacja przepisu może przyczynić się do jeszcze większych
różnic pomiędzy wynikiem księgowym i wynikiem podatkowym, w postaci kolejnych tzw. różnic
przejściowych.
Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek pytania dotyczące tematu poruszonego w niniejszym Tax Alercie
uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
Piotr Korszla
piotr.korszla@ptpodatki.pl
(22) 205 22 07